ترکیب‎های قالبی فارسی و کارکردهای متنی آنها در نگارش

توجه روزافزونِ عبارت‌شناسان به ترکیب‎های قالبی در دهه‌ی اخیر نشان‌دهنده‌ی اهمیت کارکردی آنها است. ترکیب‎های قالبی، عناصر زبانی پیش‌ساخته‎ای هستند که به صورت یک مجموعه، نگهداری و بازیابی می‎شوند. هدف پژوهش حاضر بررسی ویژگی‎های کارکردی ترکیب‎های قالبی فارسی و ارتباط آنها با مهارت نگارش است. در این پژوهش، ترکیب‎های قالبی در نوشته‎های فارسی تولید شده توسط 10 گویشور زبان فارسی از نظر کمّی و کیفی مورد بررسی قرار گرفته‎اند. پیکره‌ی تولید‌ شده در این پژوهش شامل 100 نمونه‌ نوشته‌ی فارسی بوده که از نظر کیفیتِ به‌کارگیری ترکیب‎های قالبی از انواع کارکردی مختلف و همچنین سطح مهارت نگارش، نمره‌گذاری شده‎اند. در بخش کمّی، از تحلیل بسامد، تحلیل همبستگی و تحلیل آزمون خی‌ و در بخش کیفی از تحلیل محتوا و مصاحبه‎های گذشته‌نگر برای کاویدن پیش‌فرض‎ها، تحلیل‎ها و داوری‎ مشارکان استفاده شده است. نتایج مطالعه‌ی حاضر نشان می‎دهد که (1) بسامد بالای استفاده از ترکیب‎های قالبی فارسی لزوماً کیفیت نوشتار را بالا نمی‎برد و (2) بررسی ویژگی‎های کارکردی ترکیب‎های قالبی باید با توجه به وجوه بینازبانی آنها و گاه با توجه به دانش زبان انگلیسی گویشوران فارسی انجام شود. یافته‎های این پژوهش را می‌توان در مطالعات زبان‌شناختی و آموزش زبان فارسی به گویشوران سایر زبان‌ها مورد توجه قرار داد.